Ἐλεύσῃ δὲ ἐν τάφῳ ὥσπερ σῖτος ὥριμος κατὰ καιρὸν θεριζόμενος, ἢ ὥσπερ θιμωνία ἅλωνος καθ᾽ ὥραν συγκομισθεῖσα».
Σεβασμιότατε Νικοπόλεως, εκπρόσωπε του Οικουμενικού Πατριάρχη, Σεβασμιότατε Παραμυθίας, εκπρόσωπε του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και της Ιεράς Συνόδου, Σεβασμιότατοι Άγιοι Ιεράρχες, Άγιοι Πατέρες, Εντιμότατοι εκπρόσωποι της τοπικής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, Κυρίες και Κύριοι.
Επιτρέψτε μου τη ρήση του Ελιφάζ του Θαιμανίτου προς τον δίκαιο Ιώβ, που ανέφερα στην αρχή του λόγου μου, να την προσαρμόσω στο πρόσωπο του εκδημήσαντος Μητροπολίτη πρώην Παραμυθίας κυρού Τίτου.
Γιατί ο αείμνηστος πλέον Ιεράρχης της Εκκλησίας της Ελλάδος και επί 50 σχεδόν χρόνια Ποιμενάρχης της ιστορικής, ακριτικής και εθνικά ευαίσθητης Μητροπόλεώς μας, που επί 60 σχεδόν χρόνια έφερε επάνω του τον βαρύ αλλά πολύτιμο ζυγό της Ιερωσύνης και της Αρχιερωσύνης, ανέδειξε με ποικίλους τρόπους τον εαυτό του ως «σίτον Χριστού», κατά την φράση του Ιγνάτιου του Θεοφόρου.
Έναν «σίτον» που καθώς αυξήθηκε και ωρίμασε «εν αγάπη, ταπεινώσει, καρτερία και υπομονή» θερίστηκε όντως «κατά καιρόν θεριζόμενος» από τον ουράνιο Γεωργό των ψυχών, βυθίζοντας, όμως, όλους εμάς με την τελευτή του, στην «κατ’ άνθρωπον θλίψη».
Έναν «σίτον», που τίμησε με τον λόγο και τα έργα του την αποστολή που του ανέθεσε η Εκκλησία μας.
Γνώριζα τον Μητροπολίτη Τίτο από μικρό παιδί. Θυμάμαι ότι σαν ιερόπαιδας τον πρωτοαντίκρισα, με το παιδικό μου βλέμμα γεμάτο δέος και θαυμασμό – καθώς ήταν ιεροπρεπής – στην πρώτη μετά την ενθρόνισή του αρχιερατική λειτουργία, το 1974, στην Ηγουμενίτσα. Και δίπλα του θυμάμαι τη σεβάσμια θεία του.
Τον αγάπησα ακόμη περισσότερο, όταν τον άκουγα να τραγουδάει με την όμορφη φωνή του ψαλτοτράγουδα, στις εόρτιες τράπεζες, μετά το πέρας θρησκευτικών πανηγύρεων. Και σαν ιερουργός, άλλωστε, ήταν καλλικέλαδος!
Σε όλο το διάστημα της μακράς ιερατικής και αρχιερατικής του διακονίας, αλλά και τα τελευταία έτη που οικειοθελώς αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, επέδειξε, ήθος, γνήσιο εκκλησιαστικό φρόνημα, συγχωρητική διάθεση, αγάπη προς τον Χριστό και την Εκκλησία αλλά και αγάπη και αφοσίωση προς τον συνάνθρωπο.
Σαν χαρακτήρας διακρίθηκε για την απλότητά του, το ανεπιτήδευτον στους τρόπους του, το μέτριον και το ολιγαρκές, το σεμνόν, το ελεήμον προς τους ενδεείς, το αφιλοχρήματον, το πράον και το μειλίχιον.
Ήταν προσιτός σε όλους, χωρίς έπαρση, συνειδητά αθόρυβος και όχι εκκωφαντικός, ταπεινός στην ουσία και όχι στους τύπους. Ζούσε μια ζωή λιτή και ασκητική, χωρίς χλιδή και περιττά περιτυλίγματα.
Δεν προκάλεσε και δεν σκανδάλισε ποτέ το ποίμνιό του!
Φιλακόλουθος, λειτουργούσε παντού και συνεχώς σε όλες τις ενορίες. Συναινετικός, συνεργάστηκε για διοικητικά θέματα και για ζητήματα εκκλησιαστικής περιουσίας με όλους τους τοπικούς φορείς και τις αρχές, χωρίς εξαιρέσεις.
Όλες αυτές, ήταν αρετές που τον καταξίωσαν στις συνειδήσεις μας και για τις οποίες τιμήθηκε και ιδιαιτέρως αγαπήθηκε.
Ψυχή αγιασμένη και αγγελομίμητη, ψυχή ευλογημένη, με θεοσέβεια, θεοφοβία, φιλανθρωπεία και φιλαδελφία, ήλθε και ρίζωσε βαθιά στη φιλόξενη γη της Θεσπρωτίας.
Από την ελληνική μεθόριο και το πανέμορφο ψαροχώρι της Σαγιάδας, την πονεμένη και τραγουδισμένη Μουργκάνα και το ηρωικό Σούλι, μέχρι την ευλίμενο Ηγουμενίτσα, τη νύφη του Ιονίου Πάργα και τον μυθικό Ομηρικό Αχέροντα, διακόνησε με ζήλο τον λαό και τον κλήρο της Μητρόπολης Παραμυθίας και ενώθηκε μαζί μας.
Ήταν ο 15ος Ποιμενάρχης, στα 50 από τα 130 χρόνια ζωής της Μητροπόλεώς μας!
Όπως ανέφεραν και οι προλαλήσαντες, ίδρυσε Εκκλησίες, ανακαίνισε Ναούς, δημιούργησε Ραδιοφωνικό Σταθμό και εκκλησιαστικά βιβλιοπωλεία, έφερε ιερά λείψανα του Αγίου Δονάτου από τη Βενετία, λειτούργησε κατηχητικά σχολεία, βοήθησε απόρους, ήταν ο ανακαινιστής της Ιεράς Μονής Αγίας Παρασκευής στην Πούντα όπου θα γίνει και ο ενταφιασμός του.
Έκανε ότι μπορούσε με τα λιγοστά μέσα που είχε στη διάθεσή του.
Αλλά εκεί που διακρίθηκε ιδιαιτέρως ήταν στην ευφράδεια του λόγου και το κηρυκτικό του έργο.Τα κηρύγματά του απετέλεσαν μνημεία βαθυστόχαστης θεολογικής σκέψης.
Η ευφυΐα, η απέραντη μνήμη, η χαριτολογία, η στέρεα θεολογική κατάρτιση και η γλαφυρότητά του, τον είχαν καταστήσει εξαίρετο και χαρισματικό ιεροκήρυκα. Μελίρρυτος στον λόγο του. Αγαλλίαζε η ψυχή σου να τον ακούς!
Σεβασμιότατοι Άγιοι Ιεράρχες, Άγιοι Πατέρες, Συμπατριώτισσες και Συμπατριώτες.
Ολοκληρώνω τον εξόδιο αυτό αποχαιρετισμό μου, μεταφέροντας και μια δική μου, προσωπική μαρτυρία. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον επικήδειο λόγο του, στην κηδεία του πατέρα μου, με τον οποίο συνδέονταν με προσωπική φιλία και είχε ανεπανάληπτους διαλόγους στις θεολογικές βραδιές που οργανώνονταν τότε στην Ευαγγελίστρια της Ηγουμενίτσας.
Παρότι ο πατέρας μου έφυγε νέος σε ηλικία, ο Σεβασμιότατος Τίτος στάθηκε γαλήνιος και απευθυνόμενος στην οικογένειά του, μας είπε χαμογελώντας: «Μη στενοχωριέστε, ο Μανώλης πήγε εκεί που ήθελε. Είναι κοντά μας, είναι ανάμεσά μας και θα είναι πάντα δίπλα σας για να σας προστατεύει».
Ησύχασε εκείνη τη στιγμή η ψυχή μου από τον δυσβάσταχτο πόνο της αδόκητης απώλειας και αισθάνθηκα σαν να βρίσκονταν ζωντανός ο πατέρας μου μέσα στην Εκκλησία.
Αυτό ήταν το βάθος της πίστης του μακαριστού Ιεράρχη μας!
Γι’ αυτό το λόγο και ο βασικός θεολογικός πυρήνας όλων σχεδόν των κηρυγμάτων του, ήταν οι αναφορές στο θάνατο, τη ματαιότητα της ζωής και την ελπίδα της Αναστάσεως.
Τέτοιους ανθρώπους χρειαζόμαστε ως πρότυπα για να μας ενισχύουν στον αγώνα μας, απέναντι σ’ αυτούς που ποδοπατούν τον αξιακό μας κώδικα και την εθνική και θρησκευτική μας συνείδηση και προωθούν τον ανθελληνισμό και τον αντιχριστιανισμό!
Αοίδιμε Μητροπολίτη μας,
Τούτη την ιερή στιγμή της εξοδίου Ακολουθίας σου, στεκόμαστε γονυπετείς μπροστά στο σεπτό σκήνωμά σου και σου αποδίδουμε τις ευχαριστίες μας, για όλα όσα έκανες για μας.
«Πορεύου, ίνα συναυλισθής μετά των προαπελθόντων Πατέρων και Αδελφών ημών και ίνα αναπαυθής παρά τας διεξόδους των υδάτων. Μνημόνευε εν τω επουρανίω θυσιαστηρίω πάντων ημών και προσεύχου υπέρ της Εκκλησίας».
Ως άλλος Ιώβ, «τη νόσω καμφθείς και τω γήρα τριχωθείς» μετακλήθηκες από τον Κύριο στην αχειροποίητο πόλη, την άνω Ιερουσαλήμ. «Συνετέλεσες εν αγαθοίς τον βίον σου» και κατέρχεσαι πλέον πλήρης ημερών εις τον τάφο αναφωνώντας τα λόγια του Αποστόλου των Εθνών Παύλου: «Τον αγώνα τον καλόν ηγώνισμαι, τον δρόμον τετέλεκα, την πίστην τετήρηκα, λοιπόν απόκειταί μοι ο της δικαιοσύνης στέφανος».
Καλή Ανάσταση!