Με την ολοκλήρωση των εργασιών του 2ου Επιστημονικού συνεδρίου με θέμα την
ΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΟΡΓΑΝΩΣΗ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΛΙΜΕΝΩΝ, που διοργανώθηκε από την Ο.Λ.ΗΓ.
Α.Ε. και το ΠΑ.Δ.Α. (Π.Μ.Σ. Οργάνωση, Λειτουργία, Ανάπτυξη και Διοίκηση Λιμένων), του
τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων, στην Ηγουμενίτσα τις 15-17 Σεπτεμβρίου 2021, η
επιστημονική επιτροπή εξήγαγε μία σειρά συμπερασμάτων, τα οποία αποτυπώνονται
συνοπτικά ως εξής:
Τέθηκαν θέματα γεωπολιτικής στην Αδριατική και τα Βαλκάνια, καθώς και γεωστρατηγικής
ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, με προσέγγιση των ευρύτερων πολιτικών στη
Νοτιοανατολική Ευρώπη. Τονίστηκε ότι ο Λιμένας της Ηγουμενίτσας βρίσκεται στο
εύθραυστο και ανταγωνιστικό περιβάλλον των Δ. Βαλκανίων.
Αναλύθηκαν τα Λιμάνια και ως βάσεις υποστήριξης υπεράκτιων δραστηριοτήτων με
έμφαση στις υπεράκτιες έρευνες υδρογονανθράκων στην Ελλάδα και την Αδριατική.
Εν συνεχεία, προσεγγίστηκαν οι νέες τάσεις στη χωροθέτηση των Λιμένων, λαμβάνοντας
υπόψη τον κύκλο ζωής των Λιμενικών έργων και τη διαχείριση σε κάθε φάση του κύκλου με
έμφαση στην κυκλική οικονομία. Αναλύθηκαν τα χαρακτηριστικά των Λιμένων με βάση τη
θέση αυτών, τις λειτουργίες που εξυπηρετούν, τη διοικητική τους μονάδα και την αλυσίδα
αξίας που επιτελούν, σε συνδυασμό με την εξέλιξη και την περιφερειοποίηση.
Η περίπτωση της Ελλάδος που αποτελείται από πληθώρα Λιμένων, πρέπει να διαχειριστεί
με ενιαία Λιμενική Πολιτική έτσι ώστε να γίνει η βέλτιστη αξιοποίηση αυτών, καθώς και
των υπολοίπων Λιμενικών Εγκαταστάσεων που είναι αναξιοποίητες.
Στις διαδικασίες αυτές θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη και ο σχεδιασμός των
παράκτιων χώρων των Λιμένων διότι ο χωρικός σχεδιασμός και η χωροθέτηση των
λιμένων αποτελούν δυναμικό πεδίο αλληλεπίδρασης με δυνατότητες πολλαπλών
συνεργειών. Επίσης, απαιτείται καλή γνώση αμφίπλευρα και κατανόηση προκειμένου να
λειτουργήσουν οι δυνατότητες και οι ευκαιρίες στρατηγικού σχεδιασμού του κάθε Λιμένα.
Στην ενότητα των «Έξυπνων Λιμένων» αναλύθηκαν οι ανάγκες που υπάρχουν στους
Λιμένες και η απαίτηση για ώριμες τεχνολογίες, λαμβάνοντας υπόψη τη συλλογή πλέον
μεγάλου όγκου δεδομένων. Ο στόχος είναι η ψηφιοποίηση και η διασύνδεση των Λιμένων
με την εφοδιαστική αλυσίδα, εξασφαλίζοντας διαλειτουργικότητα με υιοθέτηση ώριμων
τεχνολογιών και δεξιοτήτων, θέτοντας πλέον και το πολύ σημαντικό κομμάτι της
εκπαίδευσης των στελεχών των Λιμένων. Η δημογραφία αναδεικνύει τα κενά στο τομέα της
εκπαίδευσης στην ελληνική πραγματικότητα και καθιστά αναγκαία την εκπαίδευση και
κατάρτιση των στελεχών των Λιμένων ακολουθώντας τα διεθνή πρότυπα και πρακτικές, με
πρωτοβουλίες και ευθύνη των διοικήσεων.
Τα οικοσυστήματα που αναπτύσσονται γύρω από τους Λιμένες είναι πολύπλοκοι
μηχανισμοί με πολλούς εμπλεκόμενους: (διαχειριστές, λιμενικές αρχές, λιμενική
επιχειρηματικές συστάδες, κράτος), οι οποίοι θα πρέπει να δίνουν έμφαση στην
ανταγωνιστικότητα και στην βελτίωση της ποιότητας του λιμενικού προϊόντος, από τη
μία, αλλά και έμφαση στην περιφερειακή ανάπτυξη της ενδοχώρας, έτσι ώστε τo Λιμάνι
να επιτελεί το διττό ρόλο της ανταγωνιστικής επιχείρησης και του πόλου ανάπτυξης της
ενδοχώρας του.
Οι διαχειριστές των Λιμένων θα πρέπει να καταστήσουν τους Λιμένες καινοτόμους και
ανθεκτικούς στις προκλήσεις, διερευνώντας τα πολύπλοκα ζητήματα που σχετίζονται με την
ασφάλεια και την αδυναμία αποτροπής όλων των απειλών, αναζητώντας ταυτόχρονα τις
βέλτιστες πρακτικές και τα βήματα που θα μπορούσαν να λάβουν για να προετοιμαστούν,
προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις μιας επίθεσης που θα
διατάρασσε τις λειτουργίες της αλυσίδας εφοδιασμού ενός Λιμένα.
Στον τομέα της κρουαζιέρας και των τουριστικών Λιμένων θα πρέπει να υπάρξει εθνική
προσέγγιση, εξασφαλίζοντας από τη μία τις μέγιστες ωφέλειες που μπορεί να προσδώσει η
δραστηριότητα και από την άλλη τη σημασία για την ευρύτερη περιοχή των Λιμένων
προσέγγισης κρουαζιέρας με ταυτόχρονη ανάπτυξη των παραγωγικών φορέων κάθε
τόπου.
Στην περίπτωση αυτή τα αποτέλεσμα θα είναι ποικίλα και με σοβαρά οφέλη,
ακολουθώντας τις τάσεις ανάδειξης νέων προορισμών με τη μοναδικότητα τοπίου και
φυσικού κάλους και παράλληλα με την υιοθέτηση της ιστορικής συνείδηση του ελληνικού
πληθυσμού και την ενίσχυση της αξιοπρέπειας των κατοίκων των τόπων αυτών.
Όσον αφορά τους Τουριστικούς λιμένες, θα πρέπει καταρχήν να κατασκευασθούν οι
χωροθετημένοι και είναι αναγκαία η δικτύωση αυτών ώστε να δημιουργούνται εφικτές
διαδρομές.
Η ενεργειακή αναβάθμιση και περιβαλλοντική διαχείριση των Λιμένων παραμένει στο
κάδρο ως τομέας που απαιτεί άμεση αντίδραση στις προκλήσεις, καθόσον οι δεσμεύσεις,
το Διεθνές θεσμικό πλαίσιο σχετικά με τη διαχείριση της κλιματικής κρίσης και η ενεργειακή
επάρκεια των Λιμένων, δεν μπορούν να μείνουν στο περιθώριο. Η ναυτιλία και το Λιμενικό
σύστημα αφήνουν ισχυρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, με αποτέλεσμα να κρίνονται
αναγκαία σύγχρονα και αυστηρά εργαλεία περιβαλλοντικής διαχείρισης αυτών.
Τέλος, αναφέρθηκαν οι τάσεις των μοντέλων διακυβέρνησης και διαχείρισης των Λιμένων,
με έμφαση στις τάσεις ιδιωτικοποίησης με την εφαρμογή νέων επιχειρηματικών μοντέλων,
λαμβάνοντας υπόψη την κατηγοριοποίηση του ανταγωνισμού στις αλυσίδες Logistics που
συνίσταται σε:
- Ανταγωνισμό μεταξύ λιμανιών με την ίδια ενδοχώρα.
- Ανταγωνισμό μέσα στο ίδιο λιμάνι.
- Ανταγωνισμό μεταξύ των διαφόρων μέσων μεταφοράς.
Οι Λιμένες αποτελούν στρατηγικά σημεία αναφοράς μιας χώρας, ως κόμβοι της
παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, συνεπώς θα πρέπει σε επίπεδο διαχείρισης και
διακυβέρνησης να λαμβάνουν υπόψη την ανταγωνιστικότητα που προκύπτει και από
γεωγραφικούς παράγοντες.